आई योजना — महिलांसाठी बिनव्याजी कर्ज योजना
🌸 आई योजना — महिलांसाठी बिनव्याजी कर्ज योजना
📌 योजना तपशील:
-
महिलांना ₹15 लाखांपर्यंत बिनव्याजी कर्ज उपलब्ध करून दिले जाते.
➤ म्हणजेच महिलेला फक्त मूळ रक्कम (Principal Amount) परत करावी लागते, व्याज नाही. -
कर्जावरील व्याज शासनाकडून थेट संबंधित महिलांच्या बँक खात्यात जमा केले जाते.
➤ म्हणजे शासन व्याजाचा भार स्वतः घेतं. -
महिलेला फक्त मूळ रक्कम परतफेड करायची असते, त्यामुळे तिचा आर्थिक ताण कमी होतो.
-
ही योजना महाराष्ट्र शासनाच्या पर्यटन विभागामार्फत राबवली जाते.
-
दिनांक 19 जून 2023 रोजी शासनाने या योजनेचा Government Resolution (GR) जाहीर केला आहे.
-
फक्त महिलांसाठी ही योजना लागू आहे. पुरुष यासाठी पात्र नाहीत.
-
विविध उद्योग/व्यवसाय सुरू करण्यासाठी पात्र महिलांना वैयक्तिक कर्ज उपलब्ध आहे.
➤ पर्यटनाशी संबंधित कोणताही व्यवसाय — जसे की होमस्टे, हॉटेल, फूड सर्व्हिस, ट्रॅव्हल एजन्सी, टूर गाईड इत्यादी. -
महिलांना स्वावलंबी बनवणे हा मुख्य उद्देश आहे.
-
पर्यटन क्षेत्रातील व्यवसायांना विशेष प्रोत्साहन दिले जाते —
उदा. होमस्टे, हॉटेल, टूर-ट्रॅव्हल व्यवसाय.
💠 व्याज परतावा (Interest Subsidy) – योजना तपशील
-
मान्यता प्राप्त बँकेतून घेतलेल्या ₹15 लाखांपर्यंतच्या कर्जावर व्याज शासन भरते.
➤ म्हणजेच लाभार्थी महिलेला फक्त मूळ रक्कम (Principal) परत करायची आहे.
📘 व्याज परतावा मिळण्याच्या अटी
-
शासन कर्ज फेड होईपर्यंत 12% पर्यंत व्याजाचा परतावा देते.
➤ म्हणजेच, जर बँक कर्जावर 11% किंवा 12% व्याज घेत असेल, तर हे व्याज शासन भरते. -
योजनेची एकूण कालावधी 7 वर्षे (7 years) आहे.
-
शासनाकडून जास्तीत जास्त ₹4.50 लाखांपर्यंतचा व्याज परतावा मिळू शकतो.
➤ म्हणजे एकूण 7 वर्षांच्या कालावधीत शासन इतक्या रकमेपर्यंत व्याज भरेल.
📜 व्याज परतावा केव्हा थांबतो (Termination Conditions):
खालील चार पैकी जे आधी होईल, ते घडल्यावर व्याज भरणे थांबते —
-
कर्जाची पूर्ण परतफेड (Loan fully repaid)
-
7 वर्षांचा कालावधी पूर्ण होणे
- शासनाने निर्धारित व्याज मर्यादा (₹4.50 लाख) पूर्ण होणे किव्हा
- सदर कर्ज थकीत जाने..
💠 कर्ज मिळविण्याच्या पात्रता अटी (Eligibility Conditions):
महिलांचा पर्यटन व्यवसाय पर्यटन संचालनालयाकडे नोंदणीकृत असावा.
➤ म्हणजेच व्यवसाय अधिकृतपणे Tourism Department मध्ये रजिस्टर असणे आवश्यक आहे.
व्यवसाय महिला मालकीचा आणि महिलांनी चालवलेला असावा.
➤ म्हणजे व्यवसायाचा मालक (Proprietor / Partner / Director) महिला असावी.
हॉटेल किंवा रेस्टॉरंटमध्ये किमान 50% व्यवस्थापकीय व इतर कर्मचारी महिला असणे आवश्यक.
➤ योजनेचा उद्देश महिलांना रोजगार देणे असल्याने हा अट अत्यंत महत्त्वाची आहे.
टूर आणि ट्रॅव्हल्स एजन्सीमध्ये 50% महिला कर्मचारी असणे आवश्यक.
➤ म्हणजे पर्यटन सेवा क्षेत्रातही महिलांना प्राधान्य दिलं जातं.
पर्यटन व्यवसायासाठी लागणाऱ्या सर्व परवानग्या (Licenses/Permissions) पूर्ण व बंधनकारक आहेत.
➤ जसे की FSSAI, GST, Local Municipal NOC, इत्यादी.
कर्ज हप्ते वेळेवर भरलेले असणे आवश्यक आहे.
➤ म्हणजे व्याज परताव्याचा लाभ घेण्यासाठी कर्जफेड नियमित असावी.
नोंदणीकृत पर्यटन व्यवसायातील महिला गाईड, टूर ऑपरेटर आणि इतर महिला कर्मचाऱ्यांचा केंद्र/राज्य शासन विमा योजनेमध्ये समावेश केला जाईल.
➤ शासन पहिल्या 5 वर्षांचा विमा प्रीमियम स्वतः भरेल.
➤ म्हणजेच सुरुवातीच्या पाच वर्षांत महिलांना विमा संरक्षण मिळेल आणि त्याचा खर्च शासन उचलणार आहे.
💼 योजनेअंतर्गत परवानगी असलेले व्यवसाय
या योजनेंतर्गत खालील प्रकारचे पर्यटन-संबंधित व्यवसाय कर्ज व व्याज परतावा यासाठी पात्र ठरतात 👇
🏡 होम स्टे / लॉज / रिसॉर्ट / निवास व नाश्त्याची सुविधा
छोट्या स्तरावर महिलांनी चालवलेले निवास केंद्र, गेस्ट हाऊस, रिसॉर्ट इत्यादी.
🍴 हॉटेल, उपहारगृह, फास्ट फूड, बेकरी, महिला कॉमन किचन
महिला चालवलेले खानावळ, स्नॅक सेंटर, रेस्टॉरंट्स, केटरिंग यांना परवानगी.
🚗 टूर अँड ट्रॅव्हल्स एजन्सी, ट्रान्सपोर्ट, गाईडिंग, क्रूझ सेवा
प्रवास व्यवस्था, गाईड सेवा, पर्यटन वाहन व्यवस्थापन.
🏞️ साहसी पर्यटन (जल, थरार, गिरिभ्रमण)
अॅडव्हेंचर, ट्रेकिंग, वॉटर स्पोर्ट्स, रॉक क्लायम्बिंग इत्यादी.
🌿 आदिवासी, निसर्ग, कृषी पर्यटन प्रकल्प
ग्रामीण पर्यटन, शेत-फेरी, निसर्ग पर्यटन यांना प्रोत्साहन.
🧘 आयुर्वेद व योग आधारित वेलनेस सेंटर
हेल्थ टुरिझम, योगा रिट्रीट्स, आयुर्वेदिक थेरपी सेंटर.
🛍️ हस्तकला विक्री केंद्र, स्मरणिका शॉप्स (Souvenir Shops)
स्थानिक उत्पादने, आर्ट व हस्तकला वस्तू विक्री केंद्र.
⛺ कॅरव्हॅन, हाऊसबोट, टेंट, ट्री हाऊस, पॉड्स इत्यादी
पर्यटकांसाठी नवे प्रकारचे निवास व अनुभव देणारे व्यवसाय.
📂 अर्जासाठी आवश्यक कागदपत्रे
-
आधार कार्ड / पासपोर्ट / मतदार ओळखपत्र / Pan कार्ड
➤ अर्जदाराचे वैयक्तिक ओळखपत्र. -
व्यवसाय नोंदणीचा पुरावा
➤ वीज बिल, दूरध्वनी बिल किंवा महाराष्ट्र दुकान स्थापना नोंदणी प्रमाणपत्र चालेल., उद्यम आधार, GST. -
व्यवसाय मालकीचे प्रतिज्ञापत्र (₹100 स्टँप पेपरवर)
➤ व्यवसाय महिला मालकीचा असल्याचे विधिवत प्रतिज्ञापत्र. -
PAN कार्ड (Permanent Account Number).
-
GST क्रमांक (लागू असल्यास)
➤ व्यवसायावर जीएसटी लागू असल्यास. -
अन्न व औषध परवाना (FSSAI)
➤ खाद्य व्यवसायांसाठी आवश्यक. -
रद्द केलेला धनादेश (Cancelled Cheque)
➤ बँक खात्याची माहिती पडताळण्यासाठी. -
प्रकल्प संकल्पना (Project Summary – 500 शब्दांमध्ये)
➤ आपल्या पर्यटन व्यवसायाची रूपरेषा / उद्दिष्टे / खर्च / रोजगार निर्मिती माहिती. -
₹50 चे चलन (Challan) — ऑनलाईन भरावे:
🔗 https://gras.mahakosh.gov.in/
➤ चलन भरून त्याची प्रिंट अर्जासोबत जोडावी. -
पर्यटन विभाग नोंदणी पुरावा (जर आधीपासून नोंदणी असेल तर):
🔗 https://nidhi.tourism.gov.in/ -
अर्ज लिंक (Online Registration):
🔗 https://aai-portal.maharashtratourism.gov.in/aai-register/
📝 महत्त्वाच्या सूचना:
-
सर्व कागदपत्रे स्कॅन करून PDF स्वरूपात अपलोड करावीत.
-
चुकीची माहिती दिल्यास अर्ज नाकारला जाऊ शकतो.
-
अर्जदार महिला स्वतःच व्यवसायाची मालक असणे अनिवार्य आहे.
⚖️ अटी व शर्थी (Eligibility Terms & Conditions)
-
अर्जदार महिला महाराष्ट्र राज्याची रहिवासी असावी.
➤ फक्त महाराष्ट्रातील महिलांसाठी ही योजना लागू आहे. -
लाभार्थीचे बँक खाते आधारशी लिंक असणे आवश्यक.
➤ कारण शासन थेट त्या खात्यात व्याज परतावा जमा करते. -
पर्यटन व्यवसाय महिला मालकीचा आणि महिलांनी चालवलेला असावा.
➤ म्हणजेच व्यवसायाची मालक व संचालक महिला असावी. -
पर्यटन व्यवसायात किमान 50% महिला कर्मचारी असणे बंधनकारक.
➤ ही योजना महिलांच्या रोजगार निर्मितीला चालना देते.
🏦 कर्ज प्रक्रिया (Loan & Credit Guarantee Process)
-
तारण नसल्यास केंद्र शासनाची “क्रेडिट गॅरंटी स्कीम” लागू होईल.
➤ म्हणजे कर्जासाठी मालमत्ता तारण न देता देखील शासनाची हमी लागू होईल. -
ऑफलाईन किंवा ऑनलाईन अर्ज केल्यानंतर पर्यटन संचालनालयाकडून “LOI” (Letter of Intent) दिले जाईल.
➤ हे पत्र अर्जदार पात्र असल्याचे प्रमाणपत्र म्हणून दिले जाते. -
बँक “LOI” वर आधारित कर्ज मंजूर करते.
➤ यानंतरच कर्ज प्रक्रिया पूर्ण होते. -
कर्जाची परतफेड नियमानुसार करणे आवश्यक आहे.
➤ व्याज परताव्याचा लाभ चालू ठेवण्यासाठी वेळेवर हप्ते भरले पाहिजेत. -
व्यवसाय सुरु झाल्याचा पुरावा म्हणून फोटो सादर करावा.
➤ व्यवसाय प्रत्यक्ष सुरु झाल्याचे दाखवण्यासाठी.
व्याजाव्यतिरिक्त इतर कोणतेही बँक शुल्क शासन भरत नाही.
➤ म्हणजे प्रोसेसिंग फी, डॉक्युमेंटेशन चार्जेस हे अर्जदाराने भरायचे असतात.
📌 सूचना : वरील माहिती ही फक्त मार्गदर्शनाकरिता आहे. अधिकृत अटी, शर्ती व ताज्या अपडेट्ससाठी कृपया आई योजना — महिलांसाठी बिनव्याजी कर्ज योजना संस्थेची वेबसाईट आणि आपण ज्या बँक मधून कर्ज घेणार आहे त्याबँकेची वेबसाईट पहा.- अधिक माहितीकरिता वर दिलेल्याया संकेतस्थळास भेट द्यावी.

